Câu hỏi: Vừa rồi em có cho 1 người bạn vay tiền, em có yêu cầu người đó viết giấy vay trong đó phần lãi suất em ghi là theo thỏa thuận, em có giữ chứng minh nhân dân của người bạn vay tiền em. Bây giờ em muốn đòi số tiền trên nhưng người bạn đó nhất định không trả và còn dọa lại là sẽ kiện em vì 2 lí do: em không có giấy phép để hoạt động kinh doanh và phần lãi mà hai bên ban đầu thỏa thuận miệng là 3 nghìn đồng/ 1 ngày/1 triệu( nhưng trên hợp đồng thì không ghi). Lãi như vậy đã quá lãi mà nhà nước quy định. Hiện tại em rất muốn đòi lại khoản tiền đó mà không cần lấy tiền lãi gì cả, nhưng em vẫn thấy lo vì không biết mình có vi phạm pháp luật hay không?

Trả lời:

Điều 463. BLDS năm 2015 quy định về Hợp đồng vay tài sản: “Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.”

Pháp luật không cấm việc cá nhân cho cá nhân vay tiền lấy lãi suất, vì vậy việc bạn cho người bạn kia vay tiền là đúng pháp luật. Tuy nhiên việc bạn việc cho vay với lãi suất là 03 nghìn đồng/01 ngày/01 triệu đã vượt mức lãi suất theo quy định tại Điều 468 BLDS năm 2015 là 20%/năm.

Mức lãi suất bạn cho vay tương đương 09/ 01 tháng và 108%/01 năm. Với mức lãi suất này nếu bạn chưa thu lợi bất chính trên 30 triệu hoặc chưa bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc chưa được xóa án tích về tội này thì bạn không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự theo điều 201 BLHS năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017. Hành vi này của bạn có thể sẽ chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính theo Điểm d Khoản 3 Điều 11 Nghị định 167/2013 với mức xử phạt là từ 05 triệu đồng đến 15 triệu đồng.

Như bạn đã trình bày ở trên, trong trường hợp này để lấy lại được số tiền đã cho vay thì bạn cần khởi kiện vụ án dân dự đến tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bên vay tiền  thực hiện đúng nghĩa vụ.

Tuy nhiên do bạn sợ bản thân vi phạm pháp luật cho nên không có yêu cầu về lãi suất, nhưng trong trường hợp của bạn vẫn có thể yêu cầu bên vay trả lãi suất theo quy định tại Khoản 2 Điều 468 BLDS năm 2015: “2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ.”