Câu hỏi: Thời gian qua, tình trạng người chưa thành niên phạm tội, trong đó có những tội nghiêm trọng diễn ra khá phổ biến. Theo luật sư, đâu là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này?

Trả lời:

Những nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng vi phạm pháp luật của người chưa thành niên là:

Thứ nhất: Trước tiên là do độ tuổi của những người chưa thành niên chưa được chính chắn, nhận thức về hành vi chưa đầy đủ, chưa biết những hậu quả do hành vi vi phạm pháp luật của mình gây ra tác hại như thế nào cho xã hội. Tâm sinh lý ở độ tuổi này bồng bột, muốn thể hiện mình, muốn phiêu lưu nhưng lại không nhận thức đúng đắn dẫn đến vi phạm pháp luật, đây là một trong những nguyên nhân đầu tiên làm cho tình hình tội phạm của người chưa thành niên gia tăng.

Thứ hai: Về mặt xã hội mà nói, ở lứa tuổi này muốn vui chơi, giải trí nhưng hiện nay công viên, câu lạc bộ, các điểm vui chơi lành mạnh còn ít, chưa đáp ứng được với sự phát triển của xã hội cả về số lượng, hình thức và chất lượng nên đôi khi có xu hướng vui chơi quá đà, không có định hướng dẫn đến vi phạm pháp luật, đặc biệt là lứa tuổi từ 14 – 16 tuổi.

Thứ ba: Đứng trước sự hội nhập quốc tê trên mọi lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực văn hóa và công nghệ thông tin thời hiện đại (Internet) cung cấp rất nhiều thông tin trong đó có những thông tin không lành mạnh, có nội dung đồi trụy, nhưng trang web khiêu dâm, VCD, truyện (đặc biệt là truyện dành cho thanh thiếu niên) có nội dung không lành mạnh… đầy rẫy trên thị trường và trên internet. Những người chưa thành niên khi tiếp cận những thông tin này không thể chọn lọc được nội dung có ích hay không nên đã ảnh hưởng không tốt đến nhận thức, lối sống, suy nghĩ dẫn đến hành động sai lầm.

Thứ tư: Nhiều người chưa thành niên không có nhà cửa, bố mẹ không còn nên đi lang thang và cả những người chưa thành niên có bố mẹ nhưng không có sự quản lý chặt chẽ cũng bỏ nhà đi lang thang bị bạn bè xấu rủ rê, lôi kéo, xúi giục nên đã sa ngã trước cạm bẫy của cuộc sống dẫn đến vi phạm pháp luật.

Thứ năm: Do thiếu sự giáo dục của gia đình, sự tuyên truyền pháp luật của xã hội chưa thực sự đạt hiệu quả, nhiều người chưa thành niên đã không biết những hành vi mà mình gây ra đã phạm tội đặc biệt nghiêm trọng (như lấy trộm dây cáp quang điện thoại đang sử dụng, dây tiếp địa của điện lực như trên với động cơ rất đơn giản là đốt để lấy lõi đồng đem đi bán đồng nát lấy tiền tiêu xài). Người lớn chúng ta nhiều khi cũng không quan tâm đến người chưa thành niên, nhiều người thay vì dạy dỗ mà lại lôi kéo người chưa thành niên phạm tội cùng mình với vai trò là người thực hành.

Thứ sáu: Ma túy cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến người chưa thành niên phạm tội gia tăng. Khi một con người đã lao vào con đường ma túy tất yếu sẽ dẫn đến nghiện ngập và không có tiền để mua ma túy. Để thỏa mãn những cơn “đói thuốc” thì lúc này “túng quá hóa liều” các con nghiện sẽ sẵn sàng cướp của, giết người, sẵn sàng phạm tội để có tiền mua ma túy.

Thứ bảy: Người chưa thành niên đa phần đều còn đang ở độ tuổi đến trường, nhưng ở trường học hiện nay việc đưa pháp luật vào chương trình dạy học phổ biến cho các học sinh còn hạn chế, dẫn đến nhiều học sinh chưa hiểu được những việc được làm, những việc pháp luật cấm.

Ngoài những nguyên nhân chính trên, còn có rất nhiều nguyên nhân khác như mâu thuẩn gia đình, bố mẹ ly dị nhau làm cho con cái bất mãn dẫn đến phạm tội…